ACT therapie sessie 8 | De kracht van het hier en nu

De kracht van het hier en nu

In het heldere licht van een ziekenhuiskamer, liggend met een verse operatiewond, kreeg ik een les die ik nooit meer zou vergeten. De pijn knaagde, de verveling drukte zwaar. Een verpleegkundige, haar uniform gekreukt van een lange dienst, keek me onderzoekend aan. “Probeer eens alleen maar dit moment waar te nemen,” zei ze. “Niet het volgende moment, niet de hele dag, alleen dit.”

In de stille uren die volgden, terwijl het ziekenhuisleven buiten mijn kamer doorging, begon ik te begrijpen wat ze bedoelde. Het was als het openen van een deur die ik nooit eerder had opgemerkt. De pijn was er nog steeds, maar door alleen het huidige moment te aanvaarden, werd het draaglijk. Het verzet tegen wat komen zou, de angst voor meer pijn – dat was wat het zwaar maakte.

Jaren later ontmoette ik Peter in mijn praktijk, een ondernemer wiens leven bestond uit deadlines en doelen. Hij zat rechtop in zijn stoel, zijn telefoon binnen handbereik, alsof elk moment een belangrijke mail kon binnenkomen. “Ik leef altijd in de toekomst,” zei hij, zijn vingers trommelend op de armleuning. “Als dit project klaar is, als die deal rond is… Dan zal ik eindelijk kunnen ontspannen.”

ACT therapie bood een kader om hem te helpen

In zijn stem hoorde ik dezelfde rusteloosheid die ik kende uit mijn ziekenhuisdagen. ACT therapie bood een kader om hem te helpen. We begonnen met eenvoudige oefeningen. “Laten we eens kijken wat er nu is,” stelde ik voor. “Noem vijf dingen die je kunt zien.”

Hij keek om zich heen, eerst gehaast, toen langzamer. “De groene plant bij het raam. Het schilderij met de zee. De schaduw van de boom buiten. De stapel boeken op je bureau. De oude houten vloer.” Zijn stem veranderde, werd rustiger.

“Vier dingen die je kunt voelen?”

“De stof van deze stoel. Mijn horloge om mijn pols. De temperatuur in de kamer. Mijn voeten op de grond.”

Met elke waarneming zag ik hem meer aanwezig worden in het moment. De spanning in zijn schouders verminderde zichtbaar. We werkten door de rest van de oefening: drie geluiden, twee geuren, één smaak. Het was als het stemmen van een instrument – elk zintuig dat werd aangesproken bracht hem dichter bij het hier en nu.

In de weken die volgden, zag ik Peter veranderen door de ACT therapie

In de weken die volgden, zag ik Peter veranderen. Hij leerde momenten van bewustzijn in te bouwen in zijn drukke dagen. “Gisteren zat ik in een vergadering,” vertelde hij, “en ineens merkte ik de zon op die door het raam viel, de kleur van de koffie in mijn kopje. Het was maar een moment, maar het voelde als ademen na lang onder water te zijn geweest.”

Deze ervaring deed me denken aan Lisa, een jonge moeder die worstelde met postnatale depressie. Ook zij vond houvast in deze oefening. “Het is als een reddingsboei,” zei ze. “Als de zorgen me overspoelen, focus ik op wat er nu is. De geur van mijn baby’s haar, het geluid van spelende kinderen buiten, de smaak van verse thee. Het brengt me terug naar waar ik ben.”

Soms vergeet ik het zelf ook. Gisteren nog, tijdens het voorbereiden van een lezing, merkte ik hoe mijn gedachten vooruit schoten naar alle mogelijke scenario’s. Tot ik de warmte van mijn koffiekopje opmerkte, het tikken van de klok, mijn eigen ademhaling. Het bracht me terug naar dit moment, het enige moment dat er werkelijk is.

Want dat is waar het om gaat – niet het ontkennen van verleden of toekomst, maar het herkennen dat we alleen in het nu kunnen leven. Zoals Peter het in onze laatste sessie zei: “Het is alsof ik al die tijd door een venster naar mijn leven heb gekeken, en nu eindelijk naar buiten ben gestapt.”

– Harrie Kolsteeg, ACT therapeut, psycholoog, schrijver

Vind jouw ACT therapeut

Worstel je met (mentale) klachten of zit je niet lekker in je vel? Ben je depressief of lijdt je onder angst of zorgen? Wil je kleine of grote veranderingen in je leven aanbrengen en kun je daarbij hulp gebruiken? ACT-therapie is altijd een goede optie. Vind hier je ACT-therapeut.